Noodzaak om scholen te openen is er niet

Dit artikel verscheen op 22 april 2020 in De Telegraaf.

Het belangrijkste doel van de ‘intelligente lockdown’ lijkt te zijn bereikt: de coronacurve is afgevlakt. Maar zzp’ers, ondernemingen en bedrijven lopen nu gevaar het loodje te leggen. Er moet weer omzet worden gemaakt en geld verdiend, zodat onze economie niet in elkaar dondert en collectieve voorzieningen verdampen. Als kinderen thuiszitten, kunnen ouders niet werken.
Tijd om de teugels te laten vieren en de scholen te openen?

Ik zou niets liever willen dan dat ik weer kan doen waar ik goed in ben: in een veilig, pedagogisch klimaat lesgeven. Ik heb nooit geambieerd om een digitale juf te zijn. Ik wil een lokaal, een bord, boeken en schriften, een schoolplein, een gebouw. Mensen om me heen. En zo is dat voor al mijn collega’s. Wij houden van ons vak.

Groepjes
Maar laten we ons eens voorstellen hoe dat eruit ziet: onderwijs op school in coronatijd, in kleine groepjes. In de lokalen passen volgens de richtlijn van 1.5 meter afstand houden hooguit acht leerlingen. Een klas heeft er drie à vier keer zoveel. Dat betekent per kind per week hooguit zo’n anderhalve dag onderwijstijd. Gaat dat leerachterstanden voorkomen? Gaat dat de ouders die willen werken echt helpen?

Leerkrachten zullen naast het lesgeven (met mondkapje?) ook nog eens moeten toezien op het handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog en elkaar niet aanraken. En dat terwijl het de natuur van kinderen is elkaars nabijheid te zoeken, te duwen, te tikken, te omhelzen, te stoeien. Je bent niet alleen op school voor je cognitieve ontwikkeling, maar ook je sociale ontwikkeling, je ontwikkeling als mens. Wat doet het met kinderen als ze de ander voornamelijk als een potentieel besmettingsrisico leren zien, de leerkracht als een politieagent?

Dan het gezondheidsrisico. Een leraar die nu online werkt, krijgt altijd nog meer voor elkaar dan een leraar die door corona geveld wordt. Er is nu al een lerarentekort van jewelste, willen we dat nog verder laten oplopen? Kinderen worden niet snel ziek van het virus, maar kunnen het wel degelijk verspreiden. Wat is de impact op een kind of op een scholengemeenschap als daarbinnen toch mensen ziek worden? Of erger nog?

Dat alles, terwijl de noodzaak om scholen te openen er niet is als het om onderwijs gaat. Eventuele leerachterstanden zijn immers weg te werken, wijst allerlei onderzoek uit. En als kinderopvang het eigenlijke probleem is, zijn er vast wel andere oplossingen te bedenken. Voor de echt kwetsbare kinderen met speciale behoeftes hebben scholen al ruimte gemaakt.

Opvang
Waarom organiseren ouders bijvoorbeeld niet onderling opvang, op kleine schaal? Van tevoren kan worden afgesproken welke veiligheidsregels worden gehanteerd om de cirkel gesloten te houden. Cirkels die wellicht steeds groter kunnen worden. En scholen zouden daarbij een helpende hand kunnen bieden door het beschikbaar stellen van speel- en lesmateriaal, misschien zelfs wel ruimte.

Rutte, De Jonge en Slob hebben de afgelopen maand al vaker laten zien niet voor een coronacrisis te hebben doorgeleerd. Het onderwijs zit niet te wachten op de zoveelste oekaze vanuit Den Haag. Laat directies en leerkrachten in overleg met ouders hun eigen gezonde verstand gebruiken en zelf bepalen of kinderen weer naar school gaan.