Vrouwen in de war: Feminisme 3.0

Aletta Jacobs

Ethische kwestie

Ik heb het een tijdje druk gehad, dus het kan zijn dat ik iets gemist heb. Maar sinds wanneer is het in Nederland een ethische kwestie als vrouwelijke studenten geneeskunde zich afvragen of ze vanuit hun islamitische geloof mannelijke patiënten mogen onderzoeken? Dat is namelijk wat Asha ten Broeke afgelopen vrijdag beweerde in de Volkskrant. Zij heeft daar als wetenschapsjournalist wekelijks een column èn profileert zich in diverse media als feministe. Misschien herinnert u zich nog haar optreden bij Pauw en Witteman over de vermeend seksistische speelgoedfolder.
Vraagje: is feministe tegenwoordig een ander woord voor “vrouw in de war”?

Want hoe in vredesnaam krijgt Ten Broeke het anders voor elkaar om in haar column te stellen dat het ethisch ingewikkeld kan zijn om gewoon te doen wat een arts in opleiding behoort te doen: patiënten onderzoeken. Mannen èn vrouwen. Ze stelt bovendien dat een dergelijke ingewikkeldheid te vergelijken is met vraagstukken als abortus en euthanasie.
Het is dus een kwestie van leven of dood als een moslima binnen het uitoefenen van haar professie een man onderzoekt? Wat een bespottelijke vergelijking!

Olympische Sport

Ten Broeke heeft daar trouwens een Olympische sport van gemaakt: het verzinnen van slechte, soms zelfs absurde, bijna duizelingwekkende vergelijkingen. Zo vindt ze de ophef over de gescheiden islamitische gebedsruimte binnen een academisch instituut (de VU) ontzettend overdreven, want er zijn ook heus kerken waar speciale avonden voor mannen en vrouwen worden georganiseerd. Blijkbaar begrijpt ze het verschil niet tussen godsdienstbeleving in het privédomein van een gebedshuis en het publieke domein van een universiteit. Gelukkig had Jet Bussemaker daar als toenmalig rector van de HvA meer kaas van gegeten.

Islambashers

Nog iets wat Ten Broeke niet kan of wil bevatten: een ladies night in een bioscoop is niet ingegeven door religieuze motieven. Gewenste gescheiden placering op basis van geslacht tijdens een debat over “De toekomst van de islam in Nederland” in de Balie is dat wel. Waarom koppelt ze -als feministe- die twee zo verschillende zaken dan aan elkaar? Is dat met de bedoeling om zogenaamde islambashers de wind uit de zeilen te nemen? En te bewijzen dat de islam qua vrouwenonderdrukking niet onderdoet voor ons eigen Westers-christelijk patriarchaat? Want dan heb ik er ook nog wel een paar in de aanbieding.
Komt-ie.

Vrouwen in een boerka of een hijab of vrouwen in bikini, al dan niet met boobjobs: het één is niet erger dan het ander. Sterker nog, het is eigenlijk precies hetzelfde, want het staat beide in relatie tot het feit dat mannen de seksualiteit van vrouwen bepalen en beheersen. Alsof vrouwen in Staphorst korte rokjes mogen dragen… Nou dan. Of bij de Jehova’s Getuigen. Dat is ook heel erg hoor!
Oude mannen die in een moskee trouwen met jonge meisjes: dat kunnen we geen pedofilie noemen of daar anderszins moeilijk over doen. Laten we eerst maar eens zorgen dat wij onze eigen kinderpornonetwerken hebben opgerold.
Mannen die hun hele gezin in de Rif dumpen (met medeneming van alle papieren zodat moeder en kinderen geen kant meer op kunnen) om vervolgens hier in Nederland met een volgende vrouw een nieuw gezin te beginnen? Zolang onze mannen tijdens hun midlife crisis scheiden en met een jongere vrouw een tweede rondje doen, kunnen wij daar geen kritiek op hebben.
Moslims hebben eerwraak, wij noemen het familiedrama, maar eigenlijk komt het gewoon op hetzelfde neer.
Allemaal van hetzelfde laken een pak.

Geweld tegen vrouwen komt overal voor

En daar zit hem nou net de kneep die Ten Broeke c.s. maar niet schijnen te kunnen of willen bevatten. Zodra je alles als hetzelfde bestempelt, maakt het ook allemaal niet meer uit. En hoef je je niks aan te trekken van het feit dat Nederlandse Blijf-van-mijn-Lijfhuizen bovenmatig onderdak bieden aan vrouwen en kinderen met een islamitische achtergrond. “Geweld tegen vrouwen komt overal voor,” zeg je dan, wetenschappelijke onderzoeken aanhalend.
Je hoeft je ook niet bezig te houden met het feit dat zoveel moslimmeisjes een dubbelleven moeten leiden om vrij te kunnen zijn en in allahsnaam dan maar een hoofddoek dragen, omdat ze anders letterlijk op hun donder krijgen van vaders, broers en neven. Of kapot geroddeld worden. Dat dubbelleven vol geheimen maakt ze ook nog eens extra kwetsbaar voor loverboys. Maar nee joh, meisjes die meer technisch onderwijs moeten volgen of juist niet met auto’s mogen spelen van Bart Smit, is waar jij je nu even mee bezighoudt. Net zo belangrijk.

Doodmoe

Ik word er doodmoe van. Net als van de antropologen die de strafbaarstelling voor achterlating niet wilden invoeren, omdat Wilders anders in de kaart gespeeld wordt. Net als van documentairemakers die heldinnen binnen de islamitische wereld interviewen om aan te tonen dat de islam heus zo slecht nog niet is voor vrouwen. En net als van bestuurders die het geen probleem vinden als moslima’s van mannen worden gescheiden tijdens lezingen, omdat die moslima’s daar zelf om vragen en ze op die manier in ieder geval deel kunnen nemen aan het debat.

Aan het einde van haar column schrijft Asha ten Broeke dat ze niet wil dat het feminisme misbruikt wordt door mensen die een multicultureel conflict opstoken om maar niet in de spiegel te hoeven kijken.
Het is best wel prima als speelgoedfolders worden doorgespit op genderstereotyperingen als ware het een feministische exegese. Iemand moet het doen. Net zoals er iemand moet zijn om de schrijnende problematiek rondom ladies night over het voetlicht te brengen. Dat is heus niet een kwestie van je eventjes inlezen. Snap ik best.
Maar feminisme blijft toch echt en vooral de strijd voor vrouwenrechten, vrouwenvrijheid en vrouwenzelfbeschikking, overal en altijd, waar en door wie ze ook worden geschonden. Gelukkig kunnen zelfs vrouwen in de war daar niets aan veranderen.

Naschrift/Aanvulling:

Verschillende artikelen verschenen nog hierna, allemaal in reactie op de column van ten Broeke. Ik vermeld ze hier niet allemaal. Zeer zeker de moeite waard om te lezen zijn het stuk van Machteld Zee en de opinie van Nadia Ezzeroili. Opmerkelijk dat een artikel van Elma Drayer uit nota bene 2010 eigenlijk alles al bevat wat deze discussie behelst.